Hiện nay, hầu hết các dòng xe ô tô đời mới đều được trang bị hệ thống ABS trên xe giúp người lái di chuyển và xử lý các tình huống bất ngờ an toàn và hiệu quả hơn. Vậy ABS là gì? Chúng được cấu tạo như thế nào và hoạt động ra sao? Mời bạn đọc cùng chúng tôi tìm hiểu qua  bài viết sau.

ABS là gì?

Hệ thống chống bó cứng phanh (ABS) (viết tắt của Anti-Lock Brake System) là một hệ thống an toàn trên ô tô. ABS là hệ thống phanh được điều khiển điện tử giúp bánh xe không bị bó cứng trong những tình huống khẩn cấp cần giảm tốc độ. Điều này sẽ giúp tránh bị trượt bánh và giúp người lái kiểm soát hướng lái dễ dàng hơn, đảm bảo sự ổn định của toàn bộ xe.

Đối với xe không được trang bị phanh ABS, xe rất dễ rơi vào tình trạng trượt bánh do độ bám đường của bánh xe thấp hơn mức cho phép, lực truyền đến các bánh xe không hỗ trợ được cho chuyển động của bánh xe và dễ bị mất kiểm soát.

Chính vì những ưu điểm đó mà hệ thống chống bó cứng phanh ABS đã được ưa chuộng ngay từ khi ra đời vào năm 1970. Góp phần giảm thiểu đáng kể số vụ tai nạn ô tô trên thế giới.

Cấu tạo của phanh ABS trên xe ô tô 

• Cảm biến tốc độ: Dùng để nhận đ​​ịnh sự tăng giảm tốc của các bánh xe. Cảm biến tốc độ sử dụng cảm biến hiệu ứng Hall, nam châm hoặc bánh răng, cuộn dây điện từ đ​ể tạo ra tín hiệu. Dao động của từ trường xung quanh bánh xe tạo ra điện áp cảm biến. Vì điện áp là kết quả của chuyển động quay của bánh xe, nên cảm biến này có thể không chính xác nếu xe chuyển động chậm.
• Van: Hệ thống van trên ABS có 3 vị trí, trong đó có 1 vị trí do hệ thống ABS điều chỉnh. Nếu một van cố định không hoạt động, nó sẽ ngăn hệ thống điều chỉnh van và kiểm soát áp suất cung cấp cho phanh. 
• Van mở: áp suất từ ​​xilanh sẽ truyền trực tiếp qua phanh
• Van chặn dòng: Cách ly phanh khỏi xi lanh chính để ngăn chặn áp suất khi người lái đạp phanh mạnh.
• Van giải phóng một số áp suất từ ​​phanh
• Bơm: Có chức năng khôi phục lại áp suất cho phanh thủy lực sau khi van xả. Bộ điều khiển sẽ điều chỉnh trạng thái của máy bơm để cung cấp áp suất mong muốn đồng thời giảm độ trượt.
• Bộ điều khiển: Bộ phận ECU chịu trách nhiệm nhận thông tin từ các cảm biến tốc độ bánh xe. Khi bánh xe mất độ bám đường, một tín hiệu sẽ được gửi đến bộ điều khiển. Từ đó, bộ điều khiển sẽ tự động giới hạn lực phanh, kích hoạt hệ thống ABS.

Đồng thời trên táp lô xe còn có 

• Đèn báo: Khi ECU phát hiện hệ thống ABS hoặc hệ thống hỗ trợ phanh bị trục trặc, đèn này sẽ sáng để cảnh báo người lái. Đèn báo hệ thống phanh, khi đèn nhấp nháy và đèn báo ABS sáng cùng lúc, cho biết hệ thống ABS và EBD có vấn đề.
• Công tắc đèn phanh: Công tắc này dùng để phát hiện bàn đạp phanh có được nhấn hay không và gửi tín hiệu đến ECU điều khiển trượt.
• Cảm biến tốc độ: Cảm biến tốc độ có nhiệm vụ cảm nhận mức độ giảm tốc của xe và truyền tín hiệu về ECU điều khiển trượt. Dựa trên những tín hiệu này, ECU sẽ đánh giá chính xác tình trạng đường xá và có phương án ​​hỗ trợ thích hợp

Hệ thống phanh ABS hoạt động như thế nào?

Phanh ABS hoạt động dựa trên nguyên lý chống bó cứng phanh. Do xe hoạt động dưới tác động của các cảm biến và hệ thống điều khiển trên từng bánh xe nên trong quá trình phanh gấp, hệ thống phanh ABS sẽ giúp má phanh liên tục kẹp và nhả đĩa phanh, bánh xe tiếp tục quay nhưng với tốc độ chậm, vẫn có thể bám đường mà không bị trượt. Đối với phanh thường, má phanh áp sát vào đĩa phanh và đĩa phanh khi phanh sẽ khiến bánh xe không quay mà bị trượt trên mặt đường khi phanh.

ABS có thể được hình dung khi bạn đang lái xe nhanh trên đường hoặc gặp các tình huống bất ngờ thông thường, hoặc chạy vào một khúc cua trước khi bạn có thể nhận ra rằng bạn đang cố gắng né tránh hoặc chọn một con đường khác. Lúc này, đối với xe ​​phanh thường người lái không thể kiểm soát vì má phanh đã ôm cứng đĩa phanh, rất dễ khiến xe bị trượt dài. Nhưng với ABS, người lái có thể dễ dàng kiểm soát nhanh chóng và tránh được va chạm kịp th​ời.

Nhờ cảm biến tốc độ trên mỗi bánh xe, nó sẽ gửi thông tin đến ABS ECU (bộ điều khiển), nắm bắt tốc độ quay của mỗi bánh xe, phát hiện bánh xe có bị bó cứng khi phanh gấp hay không.

Nếu xe không có ABS, khi phanh gấp, xe sẽ bị bó cứng, do độ bám mặt đường giảm nhiều dẫn đến trượt bánh trên mặt đường. Khi phanh gấp với ABS, nó sẽ thực hiện một động tác nhả nhanh kẹp phanh đĩa với tốc độ khoảng 15 nhịp / giây chứ không phải tác động lực của phanh thông thường khiến xe bị bó cứng.

Phân loại hệ thống phanh ABS trên ô tô

Trong quá trình phát triển hệ thống chống bó cứng phanh ABS liên tục được cải tiến với các thế hệ khác nhau. Cho đến nay, ABS được chia thành 3 loại cơ bản:

• ABS Bánh Sau (Loại 1 Kênh): Loại này được sử dụng với 1 cảm biến chủ động và 1 kênh điều khiển thủy lực cho 2 bánh sau.
• Loại 3 kênh: có thể có 3 hoặc 4 cảm biến tốc độ bánh xe, đối với loại có 3 cảm biến thì sử dụng 2 cảm biến tốc độ bánh trước và 1 cảm biến chủ động phía sau và 3 kênh điều khiển thủy lực độc lập, trong đó 2 kênh xuất 2 bánh trước và 1 chung kênh cho 2 bánh sau.
• Loại 4 kênh: sử dụng cảm biến tốc độ trên 4 bánh và có 4 kênh điều khiển thủy lực độc lập cho tối đa 4 bánh. Hệ thống chống bó cứng phanh ABS này được trang bị phổ biến hơn.

Tại sao ô tô cần trang bị phanh ABS?

Tham gia giao thông không thể tránh khỏi tình huống phải lái xe trong điều kiện thời tiết xấu, đường trơn trượt, gặp chướng ngại vật bất ngờ… Lúc này, bạn phải sử dụng phanh khẩn cấp hoặc bẻ lái để tránh tai nạn.

Những tình huống bất ngờ này có thể khiến xe lệch khỏi làn đường, lật xe hoặc va chạm với các phương tiện khác.

Nếu xe được trang bị hệ thống chống bó cứng phanh này, hệ thống phanh ABS sẽ hạn chế tối đa những tai nạn nói trên. Giúp xe không bị bó cứng khi phanh gấp và an toàn hơn, đó là lý do xe cần được trang bị hệ thống chống bó cứng phanh ABS. Vì vậy, lựa chọn một phương tiện có ABS là sự lựa chọn an t​​oàn và đảm bảo cho bạn khi tham gia giao thông.

So sánh ABS và CBS

Hệ thống phanh kết hợp CBS – Combi Brake System

Hệ thống phanh kết hợp CBS là viết tắt của Combi Brake System.

Phanh CBS hoạt động theo nguyên lý bánh trước và bánh sau của xe  tạo ra lực phanh trực tiếp cùng một lúc. Các bánh xe sẽ dừng lại theo cách bình thường, chỉ có điểm khác b​​​​iệt là lực phanh không chỉ tác dụng lên một bánh mà còn tác dụng lên cả hai. Việc phanh lên 2 bánh sẽ tốt hơn và an toàn hơn so với việc 1 bánh dừng lại trong khi bánh kia vẫn đang di chuyển rất nguy hiểm.

Phanh ABS hay CBS an toàn hơn?

Cả ABS và CBS đều là hệ thống phanh giúp phân bổ lực phanh đồng đều, do đó cả hai đều giúp giảm thiểu tai nạn và va chạm.

Nhưng hệ thống phanh ABS sử dụng thiết bị điện tử hiện đại hơn để loại bỏ hiện tượng trượt. Còn đối với hệ thống phanh CBS, vẫn có khả năng bị bó cứng bánh xe trong điều kiện đường ma sát thấp.

Một mẫu xe  có phanh ABS sẽ có giá cao hơn mẫu xe có phanh CBS do hệ thống điều khiển điện tử phức tạp và hiện đại hơn.

Tại sao xe có phanh ABS lại đắt hơn xe có phanh CBS?

Đối với xe có hệ thống phanh CBS, bạn chỉ cần lắp thêm bộ phận phân phối đồng thời lực phanh từ tay phanh trái đến bánh trước và bánh sau.

Còn đối với hệ thống phanh ABS, nó yêu cầu các cảm biến trên mỗi bánh xe để xác định độ ma sát của bánh xe, CPU, đèn tín hiệu, v.v. Tất cả các yếu tố trên làm cho một chiếc xe có phanh ABS đắt hơn một chiếc xe có phanh CBS.

So sánh ABS và EBD

Bên cạnh ABS và CBS, EBD cũng là một khái niệm quen thuộc.

EBD là viết tắt của Electronic Brake-force Distribution, là hệ thống phân phối lực phanh điện tử và là tính năng an toàn quan trọng trên ô tô. Mọi người thường nhầm lẫn giữa hai hệ thống.

Điểm tương đồng giữa ABS và EBD

• Tác động tương tự lên phanh sẽ điều chỉnh độ lệch của bánh xe, giúp đưa xe về trạng thái an toàn.
• Tất cả đều sử dụng chung ECU cảm biến.
• ABS và EBS cũng có nguyên lý hoạt động giống nhau.

Sự khác biệt giữa ABS và EBD

• EBD sẽ tác động lên bánh xe, điều chỉnh độ lệch khi  sự cố chưa xảy ra. Còn ABS sẽ tác động lên​​ bánh xe khi bắt đầu gặp sự cố.

Những lưu ý khi sử dụng hệ thống chống bó cứng phanh ABS

Mặc dù ABS là một hệ thống hiện đại giúp phanh an toàn hơn nhưng không có nghĩa là nó sẽ giúp bạn an toàn trong mọi tình huống, bạn phải ghi nhớ những điều sau:

• Không chủ quan điều chỉnh tốc độ khi vừa chạy vừa sử dụng phanh.
• Không đạp phanh quá mạnh có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ của hệ thống phanh.
• Không nên đạp phanh nhi​ều lần: điều này sẽ ảnh hưởng không tốt đến hiệu quả của hệ thống chống bó cứng phanh.
• Không tăng tốc khi vào cua: hệ thống ABS luôn nhạy bén và hiện đại, nhưng với quán tính khi vào cua, xe ít nhiều bị lệch tâm, di chuyển sang hướng khác một cách bất ngờ.

ABS là hệ thống phanh h​​​​iện đại và phổ biến nhất hiện nay, với những thông tin MMK Auto cung cấp, hy vọng bạn đã nắm được những thứ mình cần và biết thêm nhiều điều thú vị về ABS.  Cảm ơn bạn đã đón đọc!

Tìm kiếm MMKAUTO.VN qua:

• • Facebook: https://www.facebook.com/mmkauto.vn
  • Youtube:https://bit.ly/3zQX5lH